«АЛЭС» АҚ ӨНДІРІСТІК ЕКПІНДЕРІ: ҚАУІПСІЗДІК ЖӘНЕ ПРОГРЕСС
«Алматы электр станциялары» АҚ-ның 7 жылдығына орай
Алматы мен Алматы облысының электр және жылу энергиясына қажеттілігінің шамамен 70% – «» Алматы электр станциялары «АҚ («АлЭС» АҚ) кәсіпорындары қамтамасыз етеді. «АлЭС» АҚ электр станцияларының жиынтық қуаты 1238,9 МВт, жылу қуаты – 3922 Гкал құрайды. Осылайша, 2012 жылдың қорытындысы бойынша компания 5,31 млрд. кВтсағ электр энергиясын және 5,53 млн. Гкал жылу өндірді.
Акционерлік қоғам 7 жыл бұрын құрылған және қазіргі уақытта «Самұрық-Энерго»АҚ компаниялар тобына кіреді. Оның техникалық базасын 40-70 жыл бұрын құрылған кәсіпорындар құрайды. Бұл дәстүрді сақтай отырып, ең жақсы тәжірибені ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуге мүмкіндік береді. Үнемі назар аударуды қажет ететін өндірістік жабдықтың жасына қарамастан, компания өндірілетін жылу мен электр энергиясының көлемін төмендетпей, негізгі қуаттарды қайта құру мен жаңартуды жүргізе алады.
– Қазіргі уақытта біздің қоғам үш Алматы ЖЭО мен Қапшағай ГЭС – ін; Алматы ГЭС каскадын және батыс жылу кешенін, сондай-ақ отынды тиеу және түсіру орталығын және «Энергожөндеу» өндірістік жөндеу кәсіпорнын біріктіреді, – дейді «АлЭС»АҚ Басқарма Төрағасы Нұрлан Мұхамед-Рахимов. – Бұл кәсіпорындардың барлығы дерлік кеңестік индустрияландыру дәуірінде, әскери немесе соғыстан кейінгі жылдары құрылды. Компанияның ең жас нысаны-ЖЭО-2-33 жаста.
Әрине, бұл қуаттардың көпшілігі бірнеше қайта құрудан немесе жаңартудан аман қалды. Дегенмен, бүгінгі күні «АлЭС» АҚ энергия көздерінің негізгі жабдықтарының орташа өлшенген тозуы 60% – дан астамды құрайды. ЖЭО-1, ЖЭО-3 және Каскад ГЭС жабдықтары ең үлкен тозуға ие. Сондықтан бүгінгі таңда компанияда жөндеу, күрделі құрылыс және жаңғырту жұмыстарын жүргізудің нақты ұзақ мерзімді бағдарламасы бар. Бұл ірі инвестицияларды, жаңа технологиялар мен инновациялық шешімдерді қолдануды көздейтін ауқымды іс-шаралар.
Алайда, қоғам бұл жұмысты жеті жыл бойы үздіксіз және жүйелі жүргізіп келеді. Саланың стратегиялық маңыздылығын және негізгі қорларды жаңартуды және дамытуды тұрақты негізде жүргізу қажеттілігін ескере отырып, бұл ретте жылу мен энергия алушылардың мүдделеріне нұқсан келтірмей, тұтынушыларға зиян келтірместен даму әлеуетін қалыптастырудың негізгі қағидаттары әзірленді. «АлЭС» АҚ өз мәні бойынша нарықта үстем позициясы бар табиғи монополия субъектісі болып табылады және осыны ескере отырып, Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасына сәйкес тарифтер айқындалды. Қазіргі уақытта «АлЭС» АҚ электр энергиясының тарифі компания сатып алатын шикізатқа, қосалқы бөлшектерге, шығыс материалдарына нарықтық, үнемі өзгеріп отыратын бағаларды ескереді және инвестициялық құрамдас бөлікті қамтиды. Естеріңізге сала кетейік, бұл компонент Үкіметтің 2009 жылғы 25 наурыздағы қаулысымен белгіленген шекті тариф шеңберінде Қазақстанның электр станциялары үшін анықталған. Энергетиктер құжатқа енгізілген принципті қарапайым және қисынды деп санайды – «инвестиция орнына тарифтер».
– Осы қаулының арқасында еліміздің отандық электр станциялары, оның ішінде «АлЭС» АҚ құрылымына кіретін электр станциялары алынған пайда есебінен өздерінің ұзақ мерзімді инвестициялық бағдарламаларын құруға мүмкіндік алды, – деп түсіндіреді Басқарма Төрағасының даму жөніндегі орынбасары Ғалым Жаңбыршы. – Атап айтқанда, бұл біздің компаниямызға 2009-2012 жылдары өндірісті қайта құру, жаңғырту, қолданыстағы активтерді қайта жарақтандыру бойынша бірқатар маңызды жобаларды іске асыруға, сондай-ақ жаңа құрылысқа кірісуге мүмкіндік берді. Яғни, біз энергия өндірудің ағымдағы деңгейін қолдап қана қоймай, оны арттыра алдық. Нәтижесінде «АлЭС» АҚ-ның қолда бар қуаты 175 МВт-қа ұлғайды, бұл ЖЭО-3-ке тең жаңа станцияның іске қосылуына сәйкес келеді.
Қазірдің өзінде іске асырылған идеялардың ішінде экологиялық мәселелерді шешуге бағытталған бірқатар жобалар бар. Мысалы, барлық үш ЖЭО-ның қазандық агрегаттарында күл ұстағыштарды қайта құру. Бұл жұмыстар зиянды заттардың жалпы шығарындыларын жылына 5600 тоннаға төмендетуге мүмкіндік берді. Сондай-ақ, компания Қапшағай ГЭС гидроагрегаттарын, ГЭС каскадының бос ағызу құбырларын, сондай-ақ барлық үш ЖЭО-да тарату құрылғыларын реконструкциялады, бұл тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың сенімділігін арттырды, қызмет көрсетуші персоналдың жұмыс жағдайларының қауіпсіздігін қамтамасыз етті. Сервистің сапалы жоғары деңгейіне және кәсіпорынның энергия ресурстарының шығындарын тиімді оңтайландыруға электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйесін – АСКУЭ енгізу бойынша жобаны шығаруға мүмкіндік берді. 2020 жылға дейінгі кезеңде барлық үш ЖЭО, Қапшағай ГЭС-ін қайта жаңарту, сондай-ақ Алматы ГЭС каскадын қайта жаңарту және жаңғырту жобалары жоспарланған.
Қоғам тұрақты түрде көпшілік тыңдаулар өткізеді, оған тұтынушылар, уәкілетті және мемлекеттік органдардың, қоғамдық бірлестіктердің, БАҚ өкілдері, тәуелсіз сарапшылар шақырылады. Сонымен қатар, қаржылық есептер жыл сайын баспасөзде жарияланады. Бұл компанияға өзінің тарифтік саясатын дәлелдеуге, жүргізіліп жатқан жұмыс туралы жұртшылықты хабардар етуге және ең өзекті мәселелерде «i» – ге барлық нүктелерді қою арқылы адал диалог құруға мүмкіндік береді.
Компанияны реттеушілер, кәсіпқойлар және нарық сарапшылары үнемі сертификаттайды және бағалайды. Жыл басынан бері «АлЭС» АҚ халықаралық стандарттар сертификаттарын алды: ISO 9001 – сапа менеджменті жүйесі; ISO 14001 – экологиялық менеджмент жүйесі; OHSAS – 18001 Денсаулық сақтау және еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету менеджменті жүйесі. 2013 жылы «АлЭС» АҚ «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобының біріншісі верификациядан өтіп, парниктік газдар шығарындыларына сертификат алды, онсыз ҚР Экологиялық кодексінің талаптарына сәйкес кәсіпорынның жұмысына тыйым салынатын еді.
– Ағымдағы жылы біз өндірістің тиімділігін арттыруға, энергия үнемдейтін жабдықтар мен озық технологияларды енгізуге баса назар аударамыз, – деп атап өтті Басқарма төрағасының өндіріс жөніндегі орынбасары – бас инженер Ғазий Исмұхамбетов. – Кадрлық және өндірістік саясат саласындағы біздің басты міндетіміз-жарақат алу жағдайларының алдын алу, жұмыс орындарындағы еңбек жағдайларын жан-жақты жақсарту. Бұл мәселеде сарапшылар қауымдастығы да атап өткен үлкен ілгерілеушіліктер бар екеніне қуаныштымыз: «KIOSH-2012» халықаралық конференциясы мен көрмесінде компания «Жылдың үздік қауіпсіз кәсіпорны» номинациясы бойынша «Сенім»байқауында I орын алды.
Жыл басында Алматыда өткен көпшілік тыңдауларда » АлЭС «АҚ Басқарма Төрағасы Нұрлан Мұхамед-Рахимов қоғамның 2012 жылғы негізгі өндірістік көрсеткіштері мен инвестициялық міндеттемелерінің орындалуы туралы есеп берді, компанияның ағымдағы жылға арналған ауқымды жоспарлары туралы айтты. Ал жақында «АлЭС» АҚ-да 2013-2016 жылдарға арналған жаңа Ұжымдық шартқа қол қойылды.
Нұрлан Мұхамед – Рахимов: «энергетиктің жұмысы әрқашан тұрақты вахта ретінде қызмет ететін қызметке ұқсас болды»,-дейді. – Бізде-энергетиктер, қызметтік борыш бірінші орынға қойылды. Болып жатқан өзгерістерге, бастан кешкен қиындықтарға қарамастан, біз адамдар мен экономиканы олардың өмір сүруіне және өркендеуіне ықпал ете отырып, энергиямен қамтамасыз етуге міндеттіміз. Мен әріптестерімді биыл атап өтетін айтулы күндермен – Алматы Энергокешенінің 70 жылдығымен, Алматы ГЭС каскадының 65 жылдығымен және Акционерлік қоғамымыздың 7 жылдығымен құттықтаймын! Оларға ізашарлардың дәстүрлерін құрметтей отырып, жаңа кәсіби жетістіктерге жетулерін тілеймін!